Các lực lượng Nga ngày 24/5 tiến hành một cuộc tấn công tổng lực để bao vây quân đội Ukraine tại hai thành phố nằm giữa một con sông ở miền đông Ukraine, một trận chiến có thể quyết định thắng bại cho chiến dịch chủ chốt của Moscow ở phía đông.
Đúng ba tháng sau khi Tổng thống Vladimir Putin đưa quân vào Ukraine, chính quyền ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, đã cho mở lại tuyến xe điện ngầm, nơi hàng nghìn thường dân đã trú ẩn trong nhiều tháng dưới sự bắn phá không ngừng của Nga.
Động thái này phản ánh thành công quân sự lớn nhất của Ukraine trong những tuần gần đây: đẩy phần lớn lực lượng Nga ra khỏi tầm bắn của pháo binh vào Kharkiv, như họ đã làm tại thủ đô Kyiv hồi tháng Ba.
Nhưng các trận chiến quyết định trong giai đoạn mới nhất của cuộc chiến vẫn đang diễn ra sâu về phía nam, nơi Moscow đang cố gắng chiếm vùng Donbas của hai tỉnh miền đông, Donetsk và Luhansk, đồng thời bao vây các lực lượng Ukraine ở mặt trận chính phía đông.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Ukraine Oleksandr Motuzyanyk thông báo tại một cuộc họp báo truyền hình: “Tình hình ở mặt trận (phía đông) là vô cùng khó khăn vì số phận của đất nước này có lẽ đang được quyết định (ở đó) ngay bây giờ.”
Phần cực đông của vùng Donbas do Ukraine nắm giữ, thành phố Sievierodonetsk trên bờ đông của sông Siverskiy Donets, và thành phố Lysychansk ở bờ tây, đã trở thành chiến trường trọng điểm, các lực lượng Nga tiến công từ ba hướng để bao vây.
Ông Serhiy Gaidai, tỉnh trưởng Luhansk, cho biết: “Kẻ thù đã tập trung nỗ lực thực hiện một cuộc tấn công nhằm bao vây Lysychansk và Sievierodonetsk”.
“Cường độ hỏa lực ở Sievierodonetsk đã tăng lên gấp nhiều lần, họ chỉ đơn giản là đang phá hủy thành phố”, ông nói trên TV và cho biết thêm có khoảng 15.000 người sống ở đó.
Các lực lượng Nga đã kiểm soát ba thị trấn ở vùng Donetsk bao gồm Svitlodarsk, thống đốc khu vực Pavlo Kyrylenko nói với một chi nhánh địa phương của Đài Châu Âu Tự do.
Svitlodarsk cách Sievirodonetsk 80 km về phía tây nam.
Xa hơn về phía tây ở Slovyansk, một trong những thành phố vùng Donbas lớn nhất vẫn còn nằm trong tay người Ukraine, còi báo động không kích vang rền ngày 24/5 nhưng đường phố vẫn nhộn nhịp, với một khu chợ đông đúc, trẻ em đi xe đạp và một nhạc sĩ đường phố chơi violin bên cạnh siêu thị.
Thế chiến Thứ ba?
Ba tháng sau cuộc chiến mà một số chuyên gia phương Tây dự đoán Nga sẽ chiến thắng trong vòng vài ngày, Moscow chỉ thu được những thắng lợi hạn chế trước những tổn thất quân sự tồi tệ nhất của họ trong nhiều thập niên, trong khi phần lớn Ukraine đã bị tàn phá. Khoảng 6,5 triệu người đã bỏ chạy ra nước ngoài, hàng nghìn người thiệt mạng chưa kể hết và các thành phố trở thành đống đổ nát.
Cuộc chiến cũng gây ra những ảnh hưởng lớn trên phạm vi quốc tế, bao gồm tình trạng thiếu lương thực ngày càng tăng và giá cả leo thang do các lệnh trừng phạt đối với Nga và làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Cả Ukraine và Nga đều là những nước xuất khẩu ngũ cốc và các mặt hàng khác.
Người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cáo buộc Nga sử dụng nguồn cung cấp lương thực như một vũ khí gây ra hậu quả toàn cầu.
Bà nói với Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ: “Tại Ukraine do Nga chiếm đóng, quân đội của Điện Kremlin đang tịch thu kho ngũ cốc và máy móc (…) Và các chiến hạm Nga tại Biển Đen đã ngăn chặn các tàu Ukraine chở đầy lúa mì và hạt hướng dương.”
Trước đó, bà kêu gọi đàm phán với Moscow về việc cho xuất khẩu lúa mì hiện đang bị mắc kẹt ở Ukraine.
Tỷ phú tài chính George Soros, phát biểu tại Davos, nói rằng cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine có thể đánh dấu sự khởi đầu của Thế chiến thứ ba.
Ông nói: “Cách tốt nhất và có lẽ là con đường duy nhất để bảo tồn nền văn minh của chúng ta là đánh bại ông Putin càng sớm càng tốt.”
Nhấn mạnh căng thẳng địa chính trị toàn cầu do cuộc chiến tại Ukraine gây ra, Nhật Bản – đồng minh quan trọng của Mỹ ở châu Á tham gia các chế tài của phương Tây chống Nga – đã vội vã phái các máy bay phản lực nghênh cản vào ngày 24/5 sau khi các máy bay chiến đấu của Nga và Trung Quốc tiến gần không phận nước này trong lúc Tổng thống Mỹ Joe Biden thăm Tokyo.
Bình luận từ các quan chức cấp cao của Nga ngày 24/5 đã gợi ý về kế hoạch cho một cuộc xung đột dai dẳng phía trước.
Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu nói Nga đang cố tình tiến chậm để tránh thương vong cho thường dân. Ông Nikolai Patrushev, người đứng đầu hội đồng an ninh của ông Putin, nói cần chiến đấu bao lâu Moscow sẽ chiến đấu bấy lâu để tiêu diệt ‘chủ nghĩa Quốc xã’ ở Ukraine, một lời biện minh cho cuộc chiến mà phương Tây gọi là vô căn cứ.
(VOA)
