Ai đã chiến thắng trong giai đoạn thứ hai của cuộc chiến ở Ukraina?

Giai đoạn thứ hai của cuộc chiến Ukraine

Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, không bên nào biết được thế mạnh của nhau. Các nước phương Tây đánh giá quá cao sức mạnh quân sự của Nga, trong khi Nga lại đánh giá thấp sức mạnh của Ukraine. Kết quả là sự khinh địch về mặt chiến lược cuối cùng, Đại chiến Kyiv đã trở thành Đại rút lui Kyiv, Đại bùng binh của Dnepr trở thành Đại rút lui của Kharkov, Quân dù Nga rơi xuống đất, Hải quân trở thành lính thuỷ đánh bộ, Lực lượng không quân đã hoàn toàn biến mất.

Kế hoạch ban đầu trong giai đoạn 2 của Nga là tấn công từ Izium ở phía nam, trong khi đột phá từ phía tây đến phía bắc của Donetsk,bao vây toàn bộ các tỉnh Luhansk và Donetsk, một khi 50.000 quân tinh nhuệ Ukraina bị xóa sổ, Ukraine sẽ không có đủ dự trữ và vũ khí cho giai đoạn tiếp theo của cuộc tấn công của Nga, Nga có thể trên cơ sở chiếm đóng Donbass, tiêu diệt lực lượng của Ukraine, một mũi tên bắn trúng hai đích.

Nhưng Kế hoạch này đã hoàn toàn thất bại. Nga bị trì trệ trên con tàu Izium, gây khó khăn cho việc tiếp cận Slavyansk và ở mặt trận phía nam, thậm chí không đạt được tiến bộ nào. Trước tình hình đó, Nga đã điều chỉnh hướng tấn công, tiếp tục thu hẹp vòng vây và cố gắng tấn công từ Popasna ở phía nam lên phía bắc.

Quân đội Nga ở mặt trận phía bắc đã vượt qua sông Severodonets và hoàn thành cuộc tấn công quy mô nhỏ vào Severodometsk và Lisichansk. Trên mặt trận này, Nga đã đạt được rất ít tiến bộ. Bước đột phá lớn nhất đến từ mặt trận phía nam, nơi sau khi chiếm được Popasna, Nga đã hình thành thế trận nổi bật, buộc quân đội Ukraine phải rút lui, càng thêm thắt chặt mối liên hệ giữa Lisichansk và Slavyansk.

Cùng lúc đó, ngày 22 tháng 6, quân đội Ukraine tuyên bố các lực lượng chủ động còn lại rút lui. Trận chiến tấn công và phòng thủ kéo dài hơn một tháng cuối cùng cũng kết thúc, Nga kiểm soát hoàn toàn khu vực này.

Về kết quả của giai đoạn hai cho đến nay, Đại tá Strelkov – nguyên Bộ trưởng Quốc phòng Donetsk tin rằng Nga đã không đạt được các mục tiêu chiến lược đã đề ra,thậm chí còn không gần với mục tiêu trước mắt, việc giải phóng hoàn toàn Donbass còn xa như hồi đầu tháng 5. Đồng thời, mặc dù một số khu định cư lớn bị chiếm đóng và quân Ukraine bị đánh đuổi khỏi Severo Donetsk, nhưng Ukraine đã có thời gian để xây dựng lực lượng, và kết quả ở giai đoạn 2 đã dẫn đến tổn thất quân số rất lớn và tinh thần sa sút của quân Nga.

Dưới con mắt của Strelkov, trong giai đoạn hai Nga và Ukraine có thể nói là hòa nhau, Nga đã không đạt được mục tiêu chiến lược của riêng mình, mà chỉ đạt được bước tiến lẻ tẻ. Nhưng Ukraine cũng chịu nhiều tổn thất và chiến đấu không suôn sẻ như giai đoạn đầu. Đồng thời, Nga cũng như Ukraine cũng chịu nhiều tổn thất, khi vẫn phải đối mặt với vấn đề tinh thần xuống thấp và không đủ quân số.

Hãy cùng phân tích những thay đổi về cấp độ chiến thuật giữa Nga và Ukraine trong giai đoạn hai. Nếu ở lượt đi, Ukraine được 100 điểm và Nga được 20 điểm, như vậy trong giai đoạn thứ hai, hiệu suất của Ukraine có thể được cho 80 điểm, nhưng hiệu suất của Nga có thể được cải thiện thành 60 điểm.

Nga điều chỉnh chiến lược trong giai đoạn hai

Lực lượng không quân gần như không hoạt động

Sau khi trải qua những tổn thất nặng nề trong giai đoạn đầu, Nga nhận ra rằng họ không thể làm tê liệt hoàn toàn hệ thống phòng không của Ukraine, trong bối cảnh đó việc tiếp tục triển khai Lực lượng không quân Nga chỉ có thể chịu tổn thất lớn hơn.

Quan trọng hơn, cuộc chiến giành ưu thế trên không là hoàn thành hỗ trợ mặt đất, tuy do thiếu đầu đạn dẫn đường chính xác nên hoạt động yểm trợ mặt đất của Nga chủ yếu do tiêm kích bay thấp Su-25 đảm nhiệm, nhưng Su-25 có chiều cao bay hạn chế và hoàn toàn là mục tiêu của các tên lửa phòng không cá nhân, vì vậy NGa chỉ đơn giản là sẽ không chủ động điều động không quân nữa. Vai trò lớn nhất của Lực lượng không quân Nga là phóng tên lửa hành trình ở Nga và Belarus.

Vũ khí chính là pháo tầm xa

Nga không còn tích cực phấn đấu giành ưu thế trên không trên chiến trường, và lực lượng không quân Ukraine khó hỗ trợ đường không hiệu quả do quân số quá ít. Điều này đã dẫn đến một hiện tượng rất kỳ lạ trên chiến trường Ukraine, nơi mà một cuộc chiến của thế kỷ 21 đã trở thành cảm giác của Chiến tranh thế giới thứ nhất. Vũ khí chính để cả hai bên hỗ trợ hỏa lực hóa ra lại là pháo tầm xa.

Nga thiếu quân đội, máy bay và đầu đạn dẫn đường chính xác, nhưng cũng không thiếu đạn pháo được sản xuất trong Chiến tranh Lạnh. Kể từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh của Thế chiến II, Quân đội Nga đã nhấn mạnh sự hỗ trợ của pháo binh là cốt lõi của mình, và đã phát triển một số lượng lớn các loại pháo và bệ phóng tên lửa cỡ nòng lớn trên cơ sở này. Một điều chỉnh khác mà Nga thực hiện trong giai đoạn 2 là nước này chủ yếu dựa vào pháo tầm xa, lực lượng xung kích của quân đội gặp phải một số kháng cự và từ bỏ cuộc tấn công, quay trở lại tập trung vào pháo kích.

Bản thân những vũ khí và đạn dược này không có nhiều hàm lượng công nghệ cao, chúng đều được sản xuất từ ​​thời Chiến tranh Lạnh và người Nga đã sử dụng chúng. Trận đấu pháo quyết định trở thành tâm điểm của cuộc đối đầu giai đoạn hai giữa Nga và Ukraine.

Điều này đã được thể hiện rõ trong trận chiến Severo-Donetsk, nơi Nga sử dụng một lượng lớn pháo để phá hủy gần như hoàn toàn các thành phố Severo-Donetsk và Rupzhny. Về phía Ukraine, sau khi được các nước phương Tây tiếp viện thêm pháp như Caesar của Pháp, M 777 của Mỹ, pH 2000 do Đức và Hà Lan viện trợ, cũng thu được kết quả đáng kể.

Ví dụ, một tiểu đoàn pháo binh D30 ở hướng Kherson đã bị pháo binh Ukraine tiêu diệt. Dọc theo sông Bắc Donets, Nga đã cố gắng vượt sông ba lần trong hai tháng qua, nhưng tất cả đều bị Ukraine phát hiện và tiêu diệt bằng pháo binh.

Nhấn mạnh hơn vào máy bay không người lái phòng thủ

Các phương tiện truyền thông phương Tây gần đây đưa tin rằng do Nga triển khai một số lượng lớn tên lửa phòng không nhằm vào các máy bay không người lái của Ukraine trên tiền tuyến, nên số lượng tổn thất máy bay không người lái của Ukraine đã tăng lên trong giai đoạn này, Ukraine phải hạn chế số lượng máy bay không người lái được sử dụng.

Trong giai đoạn đầu, máy bay không người lái Ukraine không chỉ đóng vai trò trinh sát chuyển động của quân đội Nga, mà còn trinh sát hỏa lực cho pháo binh, xác nhận vị trí của quân đội và pháo binh Nga, giúp pháo binh tấn công chính xác. Nga nhận thức được những thiếu sót của mình trong việc sử dụng máy bay không người lái và máy bay không người lái phòng thủ, và trong giai đoạn thứ hai của cuộc chiến, điều này đã được cải thiện.

Thúc đẩy mặt đất càng dè dặt hơn

Trong giai đoạn thứ hai, cuộc tiến công trên bộ của Nga thường bị tấn công ​​sau khi có hỏa lực bao trùm. Nếu bạn gặp phải sự kháng cự ngoan cố, sẽ rút lui và tổ chức lại. Đồng thời, Nga đã trưng dụng một số lượng lớn cái gọi là quân đội đại bác, chẳng hạn như cuộc tổng động viên dân quân ở vùng Donbas, đội quân này hiệu quả chiến đấu thấp và thường bị đẩy lên tuyến đầu để chịu trách nhiệm cho sự tiến công của quân đội Nga, đưa lực lượng chủ lực xuống tuyến hai để giảm bớt tổn thất.

Như vậy có thể thấy Nga đã thực hiện 4 thay đổi trong giai đoạn hai, bỏ hẳn lực lượng không quân, tập trung vào yểm trợ pháo binh, nâng cao khả năng phòng thủ trước máy bay không người lái, tấn công mặt đất cực kỳ thận trọng. Điều này có một số hậu quả đáng chú ý.

Hệ quả của 4 thay đổi của Nga

Hệ quả đầu tiên của sự thay đổi chiến lược của Nga trong giai đoạn thứ hai là việc tấn công Ukraine chủ yếu được thực hiện bằng pháo tầm xa, Nga thường thua nhiều hơn trong các pha cận chiến và giao tranh đường phố.

Hệ quả thứ hai là Nga sẽ khó tiêu diệt lực lượng sống của Ukraine một cách có hệ thống.

Vì cuộc tấn công trên bộ rất thận trọng, nó thường từ bỏ cuộc tấn công khi gặp sự kháng cự có tổ chức. Quân đội Nga hiện tại chủ yếu dựa vào sự yểm trợ của pháo binh và có thể hoàn thành các bước nhỏ, nhưng lại thiếu khả năng tiêu diệt quân đội Ukraine.

Các vấn đề Ukraine phải đối mặt

Ukraine cần pháo và đạn pháo. Tình trạng này sẽ tiếp tục trong một thời gian tới. Trọng tâm của cuộc chiến trong những tháng tới sẽ phụ thuộc vào khả năng sử dụng pháo của Nga và Ukraine. Ukraine đã nhiều lần nói với Mỹ và các đồng minh rằng họ cần thêm pháo và đạn dược.

Đáp lại, Trung tướng Hoa Kỳ Hertling nói trên Twitter rằng ông tin rằng Hoa Kỳ và các đồng minh đã cung cấp đầy đủ pháo binh cho Ukraine. Ví dụ, Hoa Kỳ đã cung cấp 108 khẩu M777, đủ để thành lập sáu tiểu đoàn pháo binh, và mỗi lữ đoàn Hoa Kỳ chỉ có một tiểu đoàn pháo binh.

Tuy nhiên tuyên bố của Trung tướng Hertling không nên được áp dụng cho Ukraine. Thứ nhất, cấu hình quân sự của Hoa Kỳ được thiết lập kết hợp với sức mạnh của Hoa Kỳ. Pháo binh không phải là đơn vị cung cấp hỏa lực chính và hơn 70% hoạt động chiếu hỏa lực của Hoa Kỳ được thực hiện nhờ sự hỗ trợ của không quân. Ngoài số lượng lớn tên lửa hành trình, máy bay chiến đấu và máy bay cường kích có thể thả bom dẫn đường bằng laser và bom dẫn đường chính xác, chúng là lực lượng chính để Mỹ hoàn thành việc giải phóng hỏa lực.

Do đó, trong một hệ thống như Hoa Kỳ, pháo binh đóng vai trò phụ trợ, cần bổ sung pháo binh ở những nơi mà Lực lượng Không quân không thể hoàn thành. Tuy nhiên, Ukraine và Nga hiện không rơi vào tình trạng như vậy, hỏa lực của Ukraine phụ thuộc 100% vào pháo binh. Cùng một đơn vị đòi hỏi nhiều pháo hơn quân đội Hoa Kỳ, và không phù hợp để giả định Ukraine với cấu hình của quân đội Hoa Kỳ.

Thứ hai, Mỹ thường có ưu thế trên không tuyệt đối trên chiến trường, khi đưa quân vào trận địa, hệ thống pháo phòng không chỉ huy của đối phương đã bị tiêu diệt. Do đó, đơn vị pháo binh Mỹ không có kẻ thù nào trên chiến trường, có thể vào vị trí đã định sẵn và phóng đi tùy ý.

Không lo bị đe dọa bởi pháo phản công của đối phương, nhưng Ukraine không ở trong tình huống như vậy, Ukraine hiện đang đấu pháo với Nga, Ukraine có radar pháo binh nhập khẩu từ phương Tây và Nga cũng có radar phản pháo. Khi pháo binh Ukraine khai hỏa, có thể bị radar phòng không Nga phát hiện và phản công.

Do đó, thứ Ukraine cần là những loại pháo tự hành có thể nhanh chóng ra vào vị trí, như xe tải pháo Caesar, P ZH2000, M 109,… Mặc dù M777 là loại pháo hạng nhẹ, tính năng hoạt động tốt, nhưng vì nó một pháo kéo, mất 4 phút để vào vị trí bắn, không phải là loại pháo phù hợp nhất cho Ukraine.

Ukraine không chỉ cần pháo binh của phương Tây mà còn cần rất nhiều đạn dược. Tương tự như Nga, Ukraine cũng sử dụng một số lượng lớn vũ khí còn sót lại từ thời Liên Xô cũ. Nhưng bản thân Ukraine không có khả năng sản xuất loại đạn này trên quy mô lớn, và cỡ nòng của pháo Nga thời Liên Xô thường khác với NATO.

Ví dụ, lựu pháo 155mm thường được NATO sử dụng, Nga thích dùng 152mm, điều này khiến đạn pháo của NATO không sử dụng được trên trang bị của Liên Xô. Các kho dự trữ đạn dược của Ukraine là một vấn đề lớn khi chiến sự vẫn tiếp diễn, trong khi các quốc gia thuộc Khối Hiệp ước Vác-sa-va trước đây có thể tiếp tục cung cấp, thì đó là một câu hỏi về số lượng.

Do đó, xét từ những điểm trên, số lượng pháo và đạn pháo mà Ukraine cần có lẽ là một con số không hề nhỏ, cách đây một thời gian Bộ Quốc phòng đã đề xuất yêu cầu hàng nghìn khẩu pháo là không có căn cứ và phù hợp với Điều kiện quốc gia của Ukraine.

Những vấn đề mà Nga cần đối mặt

Vấn đề chính mà Ukraine phải đối mặt đến từ sự hỗ trợ của các thiết bị hạng nặng, còn Nga có nhiều vấn đề phải đối mặt, một mặt là số lượng và chất lượng của các loại vũ khí tiên tiến,đặc biệt là radar phòng không, mặc dù Nga có radar phòng không nhưng chủ yếu được trang bị ở cấp lữ đoàn.

Trong chiến trường Ukraine hiện tại, Nga đang tập trung những trang bị tốt nhất trên chiến trường, nhưng một khi số trang bị này bị mất đi thì Nga cũng phải đối mặt với vấn đề về nguồn cung, đặc biệt một số lượng lớn linh kiện công nghệ cao bị cấm vận vũ khí quốc tế không thể mua được, ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng các sản phẩm quân sự.

Ngoài ra, vấn đề về tinh thần quân đội mà Nga phải đối mặt vẫn không được cải thiện.

Hiện tại, cuộc chiến kéo dài ở Ukraine là một vấn đề không thể tránh khỏi.