Hôm thứ Tư 23/8, trong cuộc tranh luận đầu tiên của đảng Cộng hòa về cuộc bầu cử năm 2024, 8 ứng cử viên tổng thống trong đảng tung ra những lời lẽ gay gắt khi họ tranh giành vị trí thứ nhì trong khi người dẫn đầu là ông Donald Trump không tham gia tranh luận. Ông Trump tỏ ra xem thường sự kiện này khi ông trả lời trong một cuộc phỏng vấn được ghi hình trước nhằm mục đích thu hút bớt một lượng người xem khỏi cuộc tranh luận.
Cuộc tranh luận nảy lửa kéo dài hai tiếng đồng hồ cho thấy có những thách thức to lớn mà các ứng cử viên phải đối mặt trong việc tìm cách đánh bật ông Trump khỏi vị trí dẫn đầu mà ông ấy đang nắm giữ.
Cuộc tranh luận diễn ra 5 tháng trước cuộc bỏ phiếu đầu tiên trong đảng Cộng hòa để chọn ứng cử viên tổng thống ở bang Iowa và hơn 14 tháng trước cuộc bầu cử liên bang.
Trong khi Thống đốc Florida Ron DeSantis vẫn đứng ổn định ở vị trí thứ nhì trong các cuộc thăm dò, mặc dù thua xa ông Trump, song ông Vivek Ramaswamy, doanh nhân công nghệ 38 tuổi và một chính trị gia mới mẻ, lại là nhân vật trung tâm trong nhiều thời khắc tranh luận kịch tính nhất do Fox News tổ chức.
Ramaswamy, một người bảo vệ quyết liệt ông Trump và cũng đang tăng điểm trong các cuộc thăm dò toàn quốc, đã đối mặt với rất nhiều lời công kích từ các đối thủ giàu kinh nghiệm hơn, họ dường như coi ông ấy là mối đe dọa nhiều hơn so với ông DeSantis.
Cựu Phó Tổng thống Mike Pence nói: “Chúng ta không cần phải đưa thêm một tân binh vào cuộc”, trong khi cựu Thống đốc bang New Jersey Chris Christie cáo buộc ông Ramaswamy nói cứ như “ChatGPT”, hàm ý về chương trình phần mềm trí tuệ nhân tạo.
Ông Ramaswamy đáp trả bằng cách nhấn mạnh địa vị của mình là một người không bị ràng buộc bởi giới quyền thế giàu có, ông gọi những người còn lại trên sân khấu là những người “đã bị mua đứt và được trả tiền” và cáo buộc ông DeSantis là “con rối siêu hạng của PAC”, hàm ý nói đến các ủy ban hành động chính trị (PAC) độc lập thường huy động số tiền không giới hạn từ các tập đoàn và cá nhân.
Ông cũng có lập trường theo chủ nghĩa biệt lập nhất khi bàn về cuộc chiến Ukraine-Nga, cho rằng đó không phải là ưu tiên của Mỹ và nói rằng ông sẽ chấm dứt viện trợ quân sự cho Ukraine. Điều này đã bị ứng cử viên Nikki Haley, cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc, chỉ trích gay gắt.
Cuộc tranh luận được coi là một thời điểm có khả năng mang tính then chốt đối với ông DeSantis. Chiến dịch tranh cử của ông đã bị phân tán bởi tình trạng nhân sự lộn xộn trong bối cảnh các cuộc thăm dò cho thấy tỉ lệ ủng hộ ông giảm xuống tuy chậm nhưng đều đặn.
Ông Trump, người vẫn được các cử tri đảng Cộng hòa yêu thích rõ rệt bất chấp việc ông phải nhận 4 cáo trạng hình sự, đã quyết định bỏ qua cuộc tranh luận để có một cuộc phỏng vấn dễ chịu với nhà bình luận có tư tưởng bảo thủ Tucker Carlson. Cuộc phỏng vấn được phát trực tuyến vài phút trước khi cuộc tranh luận bắt đầu. Cuộc phỏng vấn có khoảng 74 triệu lượt xem trên X, trước đây có tên Twitter, trong suốt 46 phút.
Ông Trump từ chối trả lời thẳng vào những câu hỏi khó do ông Carlson đặt ra, chẳng hạn như liệu một cuộc nội chiến có sắp xảy ra ở Hoa Kỳ hay không. Thay vào đó, ông tập trung vào các chủ đề quen thuộc: những tuyên bố sai trái cho rằng rằng ông đã thắng trong cuộc bầu cử năm 2020, lời hứa hẹn thắt chặt kiểm soát nhập cư và những lời lẽ coi thường Tổng thống Joe Biden và một số đối thủ bên đảng Cộng hòa của ông.
6 trong số 8 người tham gia tranh luận hôm 23/8 đã giơ tay khi được hỏi liệu họ có ủng hộ ông Trump làm ứng cử viên ngay cả khi ông ấy bị kết án hay không – đó là Thống đốc North Dakota Doug Burgum, ông DeSantis, bà Haley, ông Pence, ông Ramaswamy và Thượng nghị sĩ Liên bang Hoa Kỳ Tim Scott.
Các cuộc thăm dò cho thấy hầu hết các đảng viên Cộng hòa coi các cáo buộc hình sự áp vào ông Trump, 77 tuổi, là có động cơ chính trị, khiến chủ đề này trở thành một nội dung khó mà bình luận đối với các đối thủ của ông.
Trong cuộc thăm dò Reuters/Ipsos gần đây nhất được công bố trong tháng này, ông Trump nhận được 47% phiếu bầu của đảng Cộng hòa trên toàn quốc, ông DeSantis giảm 6 điểm phần trăm từ tháng 7 xuống còn 13%. Không có ứng cử viên nào khác nhận được mức độ ủng hộ cao hơn một chữ số.
Các ứng cử viên cũng đã công kích ông Biden, một đảng viên Dân chủ, ngay từ đầu.
Ông DeSantis phát biểu: “Đất nước của chúng ta đang suy tàn. Chúng ta phải đảo ngược chính sách Bidenomics để các gia đình trung lưu có cơ hội thành công trở lại”.
Trong khi nền kinh tế đã cho thấy khả năng chống chịu tốt một cách đáng ngạc nhiên, thách thức những dự đoán về suy thoái nhờ thị trường lao động vững mạnh, song các cuộc thăm dò cho thấy nhiều cử tri – bao gồm đa số những người ủng hộ ông Biden vào năm 2020 – cảm thấy nền kinh tế đã đi xuống trong ba năm đầu tiên ông nắm quyền trong bối cảnh lạm phát dai dẳng.
Các ứng cử viên cũng nhận được câu hỏi về vấn đề phá thai, một vấn đề đã khiến các đảng viên Cộng hòa đau đầu kể từ khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ loại bỏ quyền phá thai trên toàn quốc vào năm ngoái.
Ông DeSantis, người đã ký ban hành lệnh cấm phá thai khi thai đã được 6 tuần ở bang Florida, không nói rõ liệu ông có ủng hộ lệnh cấm tương tự ở cấp quốc gia hay không. Ông bày tỏ rằng ông hiểu là các bang khác nhau sẽ có quan điểm khác nhau.
(VOA)
