Hoa Kỳ ngày 1/5 cáo buộc Nga vi phạm lệnh cấm vũ khí hóa học quốc tế bằng cách triển khai chất gây nghẹt thở chloropicrin chống lại quân đội Ukraine và sử dụng chất kiểm soát bạo loạn “như một phương pháp chiến tranh” ở Ukraine.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một tuyên bố: “Việc sử dụng các loại hóa chất như vậy không phải là một sự kiện cá biệt và có thể được thúc đẩy bởi mong muốn của lực lượng Nga nhằm đánh bật lực lượng Ukraine khỏi các vị trí kiên cố và đạt được lợi ích chiến thuật trên chiến trường”.
Tòa đại sứ Nga tại Washington không trả lời yêu cầu bình luận.
Chloropicrin bị Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW) có trụ sở tại Hague liệt kê là chất gây nghẹt thở bị cấm. Tổ chức này được thành lập để thực hiện và giám sát việc tuân thủ Công ước về Vũ khí Hóa học năm 1993 (CWC).
Lực lượng Đức từng bắn khí độc này vào quân đội Đồng minh trong Thế chiến Thứ nhất, một trong những lần đầu tiên sử dụng vũ khí hóa học.
Đầu tháng này, Reuters đưa tin quân đội Ukraine cho biết Nga đã tăng cường sử dụng trái phép các chất kiểm soát bạo loạn khi nước này đẩy mạnh những bước tiến lớn nhất ở miền đông Ukraine trong hơn hai năm.
Quân đội Ukraine cho biết, ngoài chloropicrin, lực lượng Nga còn sử dụng lựu đạn chứa khí CS và CN và rằng ít nhất 500 binh sĩ Ukraine đã được điều trị do tiếp xúc với chất độc hại và một người thiệt mạng vì ngạt thở do hơi cay.
Trong khi thường dân thường có thể thoát khỏi khí độc kiểm soát bạo loạn trong các cuộc biểu tình, thì những người lính mắc kẹt trong chiến hào không có mặt nạ phòng độc phải chạy trốn dưới hỏa lực của kẻ thù hoặc có nguy cơ bị ngạt thở.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết họ đang trình Quốc hội quyết định rằng việc Nga sử dụng chloropicrin chống lại quân đội Ukraine đã vi phạm CWC.
Tuyên bố cho biết, việc Moscow sử dụng khí độc “xuất phát từ cùng một chiêu bài với hành động đầu độc” cố lãnh đạo phe đối lập Alexei Navalny vào năm 2020 và ông Sergei Skripal cùng con gái ông là Yulia vào năm 2018 bằng chất độc thần kinh Novichok.
Nga phủ nhận có liên quan đến cả hai vụ này.
Bộ cũng xác định rằng Nga đã vi phạm lệnh cấm của CWC về việc sử dụng các chất kiểm soát bạo loạn như một phương thức chiến tranh, tuyên bố nói.
Bộ cho biết đang chế tài ba cơ quan nhà nước của Nga có liên quan đến các chương trình vũ khí hóa học và sinh học của Moscow, bao gồm một đơn vị quân đội chuyên biệt hỗ trợ việc sử dụng chloropicrin chống lại quân đội Ukraine.
Bốn công ty Nga hỗ trợ ba thực thể này cũng bị chế tài.
Các chế tài sẽ đóng băng mọi tài sản tại Hoa Kỳ thuộc về các thực thể bị nhắm mục tiêu và thường cấm người Mỹ kinh doanh với họ.
Ngoài ra, Bộ Ngân khố Hoa Kỳ đã áp đặt các chế tài đối với ba thực thể và hai cá nhân liên quan đến việc mua các vật phẩm cho các viện quân sự của Nga liên quan đến chương trình vũ khí hóa học và sinh học của nước này.
Các chế tài này nằm trong số các biện pháp mới được Hoa Kỳ công bố ngày 1/5 nhắm vào Nga sau cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022.
CWC cấm sản xuất và sử dụng vũ khí hóa học. CWC cũng yêu cầu 193 quốc gia đã phê chuẩn công ước, trong đó có Nga và Mỹ, phải tiêu hủy mọi kho hóa chất bị cấm.
Bộ Ngoại giao Mỹ dự kiến sẽ truyền đạt quyết định của mình rằng Nga đã vi phạm CWC tới OPCW.
Nga và Ukraine cáo buộc nhau vi phạm hiệp ước trong các cuộc họp của OPCW. Nhưng tổ chức này cho biết họ chưa chính thức được yêu cầu mở cuộc điều tra về việc sử dụng chất bị cấm ở Ukraine.
Reuters chưa thể kiểm chứng độc lập việc sử dụng chất hóa học bị cấm của cả hai bên.
(VOA)
