Hoa Kỳ và Colombia đã rút khỏi bờ vực chiến tranh thương mại vào Chủ Nhật (26/1) sau khi Nhà Trắng cho biết quốc gia Nam Mỹ này đã đồng ý tiếp nhận máy bay quân sự chở những người di cư bị trục xuất trở về.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã đe dọa áp thuế quan và lệnh trừng phạt đối với Colombia để trừng phạt nước này vì trước đó đã từ chối tiếp nhận các chuyến bay quân sự chở những người bị trục xuất như một phần trong chiến dịch đàn áp nhập cư toàn diện của ông.
Tuy nhiên, trong một tuyên bố vào cuối ngày Chủ Nhật, Nhà Trắng cho biết Colombia đã đồng ý tiếp nhận những người di cư và Washington sẽ không áp dụng các biện pháp trừng phạt mà họ đã đe dọa.
“Chính phủ Colombia đã đồng ý với tất cả các điều khoản của Tổng thống Trump, bao gồm cả việc tiếp nhận không hạn chế tất cả những người nước ngoài bất hợp pháp từ Colombia trở về từ Hoa Kỳ, bao gồm cả trên máy bay quân sự của Hoa Kỳ, mà không có giới hạn hoặc chậm trễ”, tuyên bố cho biết.
Các dự thảo lệnh áp đặt thuế quan và trừng phạt đối với Colombia sẽ được “giữ lại và không được ký, trừ khi Colombia không tôn trọng thỏa thuận này”, tuyên bố nói thêm.
“Những sự kiện ngày hôm nay cho thế giới thấy rõ rằng nước Mỹ lại được tôn trọng. Tổng thống Trump… mong đợi tất cả các quốc gia khác trên thế giới hợp tác toàn diện trong việc chấp nhận trục xuất công dân của họ đang cư trú bất hợp pháp tại Hoa Kỳ”, tuyên bố của Nhà Trắng nói.
Trong một tuyên bố vào cuối ngày Chủ Nhật, Bộ trưởng Ngoại giao Colombia Luis Gilberto Murillo cho biết: “Chúng tôi đã vượt qua được bế tắc với chính phủ Hoa Kỳ”.
“Chính phủ Colombia… đã chuẩn bị máy bay tổng thống để tạo điều kiện cho những người Colombia trở về nước vào sáng nay”.
Tuyên bố không nêu cụ thể rằng thỏa thuận bao gồm các chuyến bay quân sự, nhưng nó không mâu thuẫn với thông báo của Nhà Trắng.
Ngoại trưởng Murillo và đại sứ Colombia tại Hoa Kỳ sẽ đến Washington trong những ngày tới để theo dõi các thỏa thuận dẫn đến việc trao đổi công hàm ngoại giao giữa hai chính phủ, tuyên bố của Colombia cho biết thêm.
Các biện pháp dự thảo của Washington, hiện đang bị hoãn lại, bao gồm áp dụng mức thuế 25% đối với tất cả hàng hóa của Colombia nhập khẩu vào Hoa Kỳ, mức thuế này sẽ tăng lên 50% trong một tuần; lệnh cấm đi lại và thu hồi thị thực đối với các quan chức chính phủ Colombia; và các biện pháp trừng phạt khẩn cấp về kho bạc, ngân hàng và tài chính.
Ông Trump cũng đe dọa sẽ chỉ đạo tăng cường kiểm tra biên giới đối với công dân và hàng hóa Colombia. Trước thông báo về thỏa thuận các chuyến bay, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao cho biết Hoa Kỳ đã đình chỉ việc xử lý thị thực tại đại sứ quán Hoa Kỳ ở Bogota.
Colombia là đối tác thương mại lớn thứ ba của Hoa Kỳ tại Mỹ Latinh.
Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn nhất của Colombia, chủ yếu là do hiệp định thương mại tự do năm 2006 đã tạo ra 33,8 tỷ đô la thương mại hai chiều vào năm 2023 và thặng dư thương mại của Hoa Kỳ là 1,6 tỷ đô la, theo dữ liệu của Cục Thống kê của Mỹ.
Alejo Czerwonko, giám đốc đầu tư cho các thị trường mới nổi châu Mỹ tại UBS Global Wealth Management, cho biết Colombia dựa vào việc tiếp cận thị trường Hoa Kỳ cho khoảng một phần ba lượng hàng xuất khẩu của mình, tương đương với khoảng 4% GDP.
Tổng thống Colombia Gustavo Petro trước đó đã lên án các chuyến bay trục xuất của quân đội Mỹ và tuyên bố ông sẽ không bao giờ thực hiện một cuộc đột kích để đưa những người Mỹ bị còng tay trở về Hoa Kỳ.
“Chúng tôi trái ngược với Đức Quốc xã”, ông viết trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X.
Tuy nhiên, ông cũng cho biết Colombia sẽ chào đón những người di cư bị trục xuất về nước trên các máy bay dân sự và đề nghị máy bay tổng thống của mình tạo điều kiện cho họ “trở về trong danh dự”.
‘ĐỐI XỬ HẠ NHỤC’
Ông Trump tuyên bố nhập cư bất hợp pháp là tình trạng khẩn cấp quốc gia và đã áp dụng biện pháp đàn áp kể từ khi nhậm chức vào thứ Hai tuần trước.
Ông đã chỉ đạo quân đội Hoa Kỳ hỗ trợ an ninh biên giới, ban hành lệnh cấm rộng rãi đối với tị nạn và thực hiện các bước hạn chế quyền công dân đối với trẻ em sinh ra trên đất Hoa Kỳ.
Việc sử dụng máy bay quân sự Hoa Kỳ để thực hiện các chuyến bay trục xuất là điều bất thường. Máy bay quân sự Hoa Kỳ đã thực hiện hai chuyến bay, mỗi chuyến chở khoảng 80 người di cư, đến Guatemala vào thứ Sáu.
Tuần trước, Mexico cũng đã từ chối yêu cầu cho một máy bay quân sự Hoa Kỳ hạ cánh cùng với những người di cư.
Ông Trump từng nói rằng ông đang cân nhắc áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico vào ngày 1/2 để buộc phải có hành động tiếp theo chống lại những người nhập cư bất hợp pháp và fentanyl tràn vào Hoa Kỳ.
Bộ ngoại giao Brazil hôm thứ Bảy đã lên án “sự đối xử hạ nhục” đối với người Brazil sau khi những người di cư bị còng tay trên một chuyến bay trục xuất thương mại. Khi đến nơi, một số hành khách cũng báo cáo bị ngược đãi trong suốt chuyến bay, theo các bản tin.
Chiếc máy bay chở 88 hành khách Brazil, 16 nhân viên an ninh Hoa Kỳ và 8 thành viên phi hành đoàn, ban đầu được lên lịch đến Belo Horizonte ở bang Minas Gerais, phía đông nam.
Tuy nhiên, tại một điểm dừng không theo lịch trình do sự cố kỹ thuật ở Manaus, thủ phủ của Amazonas, các quan chức Brazil đã ra lệnh tháo còng tay và Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva đã chỉ định một chuyến bay của Không quân Brazil (FAB) để hoàn tất hành trình của họ, chính phủ cho biết trong một tuyên bố vào thứ Bảy.
Chuyến bay thuê bao thương mại là chuyến bay thứ hai trong năm nay từ Mỹ chở những người di cư không có giấy tờ bị trục xuất trở lại Brazil và là chuyến bay đầu tiên kể từ khi ông Trump nhậm chức, theo cảnh sát liên bang Brazil.
Các quan chức Hoa Kỳ không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters về Brazil.
(VOA)
