Bầu không khí gia đình định hình xã hội như thế nào?

“Bàn tay đưa nôi chính là bàn tay thống trị thế giới,” nhà thơ William Ross Wallace từng viết. Câu nói quen thuộc này ẩn chứa một sự thật thường bị bỏ qua – nó quen thuộc đến mức chúng ta hiếm khi dừng lại để suy ngẫm sâu sắc về ý nghĩa của nó. Chúng ta thường đánh giá thấp sức ảnh hưởng của các bậc cha mẹ trong việc định hình xã hội.

Cha mẹ là những kiến trúc sư của tương lai. Khi nuôi dưỡng những nhà lãnh đạo của ngày mai, ảnh hưởng của họ đối với tương lai vượt xa bất kỳ ai khác.

Sức mạnh của các bậc cha mẹ

Hãy thử tưởng tượng, nếu có cơ hội dành 18 năm để giáo dục, rèn luyện và dẫn dắt một vị tổng thống tương lai của Hoa Kỳ, hầu hết mọi người sẽ cho rằng người giám hộ của vị tổng thống đó sở hữu một sức ảnh hưởng gần như không giới hạn. Tuy nhiên, đó chính là tầm ảnh hưởng mà Fred và Mary Trump, Ann Dunham, cũng như George và Barbara Bush đã có. Tình hình hiện tại của cả một quốc gia có mối liên hệ trực tiếp đến môi trường gia đình trong quá khứ nơi ba vị tổng thống gần đây nhất đã lớn lên. Dĩ nhiên, mỗi người – kể cả tổng thống – đều có ý chí tự do và phải chịu trách nhiệm cuối cùng cho hành động của mình. Tuy nhiên, không ai có thể phủ nhận rằng môi trường gia đình định hình các khuôn mẫu hành vi, cách suy nghĩ và hành động của chúng ta, với sức ảnh hưởng vượt qua mọi yếu tố khác trong cuộc sống.

Dù hầu hết chúng ta sẽ không nuôi dạy nên những vị tổng thống, nhưng tầm ảnh hưởng của cha mẹ đối với thế giới vẫn vô cùng rộng lớn và sâu sắc, ngay cả khi con cái của họ không phải là những nhân vật chính trị trong tương lai. Các bác sĩ, học giả, nhà khoa học và nghệ sĩ trong tương lai đều đang lớn lên dưới sự chăm sóc của các bậc cha mẹ ngày nay.

Thật đáng tiếc, xã hội thường cho rằng các giám đốc điều hành doanh nghiệp có ảnh hưởng và quan trọng hơn các bậc cha mẹ. Tuy nhiên, chỉ trong vài năm ngắn ngủi, các bậc cha mẹ lại có khả năng ảnh hưởng đến việc ai sẽ ngồi vào những chiếc ghế quyền lực trong tương lai nhiều hơn. Không còn nghi ngờ gì nữa, gia đình chính là cái nôi của văn minh.

Từ đó có thể rút ra một kết luận hợp lý: các bậc cha mẹ – hơn bất kỳ ai khác – có khả năng định hình lại văn hóa Hoa Kỳ bằng cách chủ tâm tạo ra một môi trường gia đình lành mạnh, tràn đầy sức sống, nơi duy trì các giá trị văn hóa. Gia đình là xã hội sơ khai, là hình ảnh thu nhỏ của xã hội lớn hơn. Cái xã hội thu nhỏ này rồi một ngày sẽ tạo ra ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực lên xã hội vĩ mô – và tất cả điều này hoàn toàn nằm trong tay các bậc cha mẹ. Đây quả là một cơ hội quý giá! Cha mẹ cần tạo dựng trong gia đình mình nền văn hóa mà họ mong muốn cảm nhận được trong xã hội rộng lớn hơn.

Đối mặt với thực tại không như ý, chúng ta thường cảm thấy bất lực và có xu hướng thở than, phàn nàn. Tuy nhiên, chúng ta nên gánh vác trách nhiệm. Chúng ta không hề bất lực như mình tưởng: cuộc chiến chống lại cái xấu bắt đầu từ trong nhà, từ môi trường gia đình mà chúng ta tạo dựng, từ những kỳ vọng về hành vi tốt đẹp mà chúng ta đặt ra cho con cái và cho chính bản thân mình. Nếu chúng ta có thể tái thiết gia đình, chúng ta có thể tái tạo xã hội.

Dĩ nhiên, con đường tái tạo xã hội này không đơn giản như vẻ ngoài. Việc chỉ trích các chính trị gia, đăng những bài viết phẫn nộ trên mạng dễ dàng hơn nhiều so với việc xây dựng trật tự trong chính gia đình mình. Các bậc cha mẹ hiện đại dễ cảm thấy mình giống như một vị vua đang bị bao vây, với lâu đài bị vây hãm bởi đủ loại thế lực cố gắng phá hoại những nỗ lực xây dựng gia đình của họ: áp lực kinh tế, xung đột vợ chồng, nội dung độc hại làm xói mòn đạo đức trên TV và Internet, ảnh hưởng tiêu cực từ bạn bè, và vô số công việc nhà không tên. Ngoài ra, còn có rào cản khó khăn nhất: những cảm xúc, thiếu sót và yếu điểm của chính bản thân mỗi người.

Việc tạo dựng một tương lai tươi sáng hơn cho con cái và xã hội của chúng ta chưa bao giờ là một việc dễ dàng. Cuộc sống gia đình thường đòi hỏi lòng dũng cảm và sự hy sinh.

Văn hóa bắt nguồn từ gia đình

Làm thế nào để chúng ta tạo dựng một văn hóa gia đình tích cực? Dưới đây là một vài gợi ý: Đầu tiên, cha mẹ nên coi ngôi nhà là một mái ấm thực sự. Gia đình không chỉ là một điểm dừng chân giữa công việc, mua sắm, trường học hay các buổi tập thể thao. Gia đình là nơi một người sinh sống, là bến đỗ bình yên của họ.

Như G.K. Chesterton đã nói: “Tất cả những điều kịch tính nhất đều diễn ra tại nhà, từ khi sinh ra cho đến lúc qua đời.”

Chúng ta cần nhận thức lại ý niệm này về gia đình. Gia đình cần nhận được một mức độ tôn trọng nhất định, cùng với ý thức tạo dựng một bầu không khí ấm áp và nuôi dưỡng. Nếu không có một ngôi nhà nơi các thành viên cảm thấy thuộc về, thì việc xây dựng văn hóa sẽ không có nền tảng.

Bữa cơm gia đình là một cách tuyệt vời để xây dựng văn hóa gia đình. Nghi thức gia đình này không chỉ cung cấp dưỡng chất về thể chất mà còn nuôi dưỡng về tâm lý, tình cảm và giao tiếp. Giao tiếp giúp xây dựng và duy trì các mối quan hệ, mở rộng tư duy và truyền cảm hứng. Và tất cả những điều này bắt đầu từ bàn ăn – đặc biệt là khi điện thoại được đặt sang một bên hoặc tắt tiếng.

Ngoài bữa cơm gia đình thiêng liêng, cha mẹ có thể thiết kế các hoạt động gia đình khác giúp định hình nhân cách. Có rất nhiều lựa chọn: đọc sách, các trò chơi vui nhộn, âm nhạc, làm việc nhà, làm vườn và nuôi thú cưng, qua đó cùng nhau nỗ lực tạo ra những thành quả giúp gắn kết tình cảm và vun đắp văn hóa gia đình.

Một doanh nghiệp gia đình nhỏ có thể mang lại cho gia đình một mục tiêu chung và biến không gian gia đình – dù chỉ là một phần nhỏ – từ một nơi tiêu thụ thành một nơi sản xuất.

Cốt lõi của văn hóa gia đình là việc thực hành tôn giáo và sự tu dưỡng đạo đức liên quan. Một gia đình có tín ngưỡng phải dành thời gian mỗi ngày để cùng nhau cầu nguyện, để tình yêu và văn hóa gia đình được tiếp thêm sức mạnh từ ngọn lửa tinh thần cao cả hơn.

Đây chỉ là một vài gợi ý nhỏ, những cú hích nhẹ nhàng đi đúng hướng. Sự sáng tạo, các giá trị và trực giác của chính các bậc cha mẹ sẽ giúp họ định hình nền văn hóa gia đình tốt nhất trong chính ngôi nhà của mình. Điều cốt yếu là hãy suy nghĩ về vấn đề này một cách có ý thức, và sau đó hành động.

Theo Epoch Times