Cuộc xâm lược Ukraine của Nga đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người bị thất tán và gây ra bất ổn kinh tế trên toàn thế giới trong 18 tháng kể từ khi khai hỏa hôm 24 tháng 2 năm 2022.
Tử vong
Chiến tranh đã gây ra cái chết ở mức độ chưa từng thấy ở châu Âu kể từ Thế chiến Thứ hai.
Theo Cao ủy Nhân quyền Liên hiệp quốc (OHCHR), hơn 9.000 thường dân được ghi nhận đã thiệt mạng và hơn 16.000 người bị thương tính tới cuối tháng 7 năm nay. Tổ chức này cho biết họ tin rằng con số thực tế cao hơn đáng kể.
Theo tờ New York Times, cuộc chiến đã khiến gần 500.000 binh sĩ thiệt mạng hoặc bị thương.
Tờ báo dẫn lời các quan chức Mỹ, nước ủng hộ Ukraine, cho biết có tới 120.000 binh sĩ Nga thiệt mạng và 170.000 đến 180.000 người bị thương, trong khi quân đội Ukraine thiệt mạng là 70.000 người và từ 100.000 đến 120.000 người bị thương.
Các quan chức Nga nói ước tính của Mỹ về tổn thất của Nga là quá cao – và tuyên truyền. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu hôm 21/9 năm ngoái nói chỉ có 5.937 binh sĩ Nga thiệt mạng kể từ khi bắt đầu chiến tranh. Không có thông tin cập nhật nào được đưa ra thêm và tổn thất là bí mật quốc gia.
Ukraine chưa nói có bao nhiêu binh sĩ của họ thiệt mạng và cho biết tổn thất quân sự là bí mật quốc gia vì ảnh hưởng đến chiến thuật trên chiến trường.
Không thể kiểm chứng số thiệt hại của cả hai bên.
Xung đột ở miền đông Ukraine bắt đầu vào năm 2014 sau khi một tổng thống thân Nga bị lật đổ trong Cách mạng Maidan ở Ukraine và Nga sáp nhập Crimea, còn các lực lượng được Nga hậu thuẫn chiến đấu với lực lượng vũ trang Ukraine.
Theo OHCHR, khoảng 14.000 người đã thiệt mạng ở đó từ năm 2014 đến cuối năm 2021, trong đó có 3.106 thường dân.
Thất tán
Cơ quan tị nạn Liên hiệp quốc cho biết kể từ cuộc xâm lược năm 2022, hàng triệu người Ukraine đã bị buộc phải rời bỏ nhà cửa. Ukraine có dân số hơn 41 triệu người.
UNHCR cho biết ước tính có khoảng 17,6 triệu người tại Ukraine cần hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp, trong đó có hơn 5 triệu người phải sơ tán trong nước do chiến tranh.
Theo dữ liệu của cơ quan này, có hơn 5,9 triệu người tị nạn từ Ukraine được ghi nhận trên khắp châu Âu.
Ukraine
Theo Trung tâm Belfer tại Trường Harvard Kennedy, Nga đã chiếm 11% lãnh thổ Ukraine kể từ khi bắt đầu chiến tranh, một khu vực tương đương với Massachusetts, New Hampshire và Connecticut cộng lại.
Cộng với Crimea mà Nga đã sáp nhập từ Ukraine vào năm 2014, Nga hiện kiểm soát khoảng 17,5% diện tích Ukraine, khoảng 106.000 km vuông.
Sau khi đẩy lùi lực lượng Nga vào năm 2022, Ukraine chưa thể tiến hành các cuộc tấn công lớn chống lại quân đội Nga được phòng thủ tốt kể từ khi phát động một cuộc phản công mới vào đầu tháng 6 năm nay.
Ukraine đã mất một dải bờ biển, nền kinh tế bị tê liệt và một số thành phố bị biến thành vùng đất hoang do giao tranh.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, nền kinh tế Ukraine suy giảm 30% vào năm 2022 và được dự báo sẽ tăng từ 1% đến 3% trong năm nay.
Hiện chưa rõ Ukraine đã chi bao nhiêu cho cuộc chiến.
Nga
Chi tiêu của Nga cho chiến tranh là bí mật quốc gia, nhưng nó là một cú sốc lớn đối với nền kinh tế Nga do các chế tài khắc nghiệt nhất từ trước đến nay của phương Tây áp đặt sau cuộc xâm lược.
Nền kinh tế Nga đã gạt ra những dự kiến ban đầu về sự suy giảm hai con số vào năm 2022, nhưng sự trở lại thịnh vượng vẫn còn lâu mới xảy ra khi chính phủ chi tiêu nhiều hơn cho quân đội.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, nền kinh tế Nga sẽ tăng trưởng 1,5% trong năm nay sau khi giảm 2,1% vào năm 2022.
Phát ngôn viên của IMF Julie Kozack vào tháng trước nói: “Trong trung hạn, nền kinh tế Nga sẽ gặp trở ngại bởi sự ra đi của các công ty đa quốc gia, mất nguồn nhân lực, mất kết nối với thị trường tài chính toàn cầu và giảm dự phòng”.
“Và do đó, chúng tôi thực sự dự kiến trong trung hạn sản lượng ở Nga sẽ thấp hơn 7% so với dự báo trước chiến tranh”.
Nga đã tăng gấp đôi mục tiêu chi tiêu quốc phòng vào năm 2023 lên hơn 100 tỷ đô la – một phần ba tổng chi tiêu công – một tài liệu của chính phủ được Reuters xem xét cho thấy, khi chi phí cho cuộc chiến ở Ukraine gia tăng và gây căng thẳng ngày càng cao đối với tài chính của Moscow.
Khi chi tiêu quân sự của Nga tăng vọt và các lệnh trừng phạt làm giảm nguồn thu từ năng lượng, Moscow phải đối mặt với cuộc chiến kiểm soát thâm hụt ngân sách.
Nga đã mất một phần lớn thị trường khí đốt châu Âu nhưng vẫn có thể tiếp tục bán dầu của mình cho thị trường toàn cầu, mặc dù Mỹ, châu Âu và các cường quốc khác đã hạn chế hoặc chấm dứt việc mua dầu của Nga.
Nga đã bị loại khỏi thị trường tài chính phương Tây, hầu hết các nhà tài phiệt của nước này đều bị trừng phạt và đang gặp vấn đề trong việc tìm nguồn cung ứng một số mặt hàng như vi mạch.
Giám đốc CIA William Burns hồi đầu năm nay cho rằng ông Putin có nguy cơ biến Nga thành “thuộc địa kinh tế của Trung Quốc theo thời gian”.
Nga không trả được nợ trái phiếu nước ngoài lần đầu tiên kể từ những tháng đầy tai họa sau cuộc cách mạng Bolshevik năm 1917.
Giá cả
Cuộc xâm lược và các chế tài của phương Tây đối với Nga đã khiến giá phân bón, lúa mì, kim loại và năng lượng tăng mạnh, gây ra làn sóng lạm phát và khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Nga là nước xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới sau Ả Rập Xê-út và là nước xuất khẩu khí đốt tự nhiên, lúa mì, phân đạm và palladium lớn nhất thế giới.
Ngay sau khi Nga xâm chiếm Ukraine, giá dầu quốc tế đã tăng vọt lên mức cao nhất kể từ kỷ lục năm 2008.
Vũ khí phương Tây
Kể từ cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, Hoa Kỳ đã cam kết viện trợ an ninh hơn 43 tỷ đô la cho Ukraine, bao gồm các hệ thống phòng không Stinger, hệ thống chống thiết giáp Javelin, pháo howitzer 155mm và thiết bị bảo vệ chống lại các cuộc tấn công hóa học, sinh học, phóng xạ và hạt nhân.
Theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel, những nước ủng hộ Ukraine lớn nhất về mặt danh nghĩa là Hoa Kỳ, Liên hiệp Châu Âu, Anh, Đức và Nhật Bản.
Nga cho rằng nguồn cung cấp vũ khí của phương Tây đang khiến chiến tranh leo thang.
(VOA)
