Khi hai con diều hâu chiến tranh quay lại mổ Putin

Con diều hâu thứ nhất

Các rạn nứt trong cỗ máy chiến tranh của Putin dường như đang gia tăng khi hai đồng minh lớn nhất của ông ta trong cuộc tàn sát vô nghĩa người dân Ukraine đang chĩa mũi dùi sang tấn công cỗ máy quân sự yếu kém. Nhà lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov đã công khai lên tiếng phàn nàn vào cuối ngày Thứ Hai, 24 Tháng Mười trên Telegram về việc ông ta “rất bất mãn” với tình trạng hiện nay của cuộc chiến. “Trước đó, chúng ta từng tuyên bố chỉ tiến hành một chiến dịch quân sự đặc biệt trên lãnh thổ Ukraine, nhưng nay chiến tranh đã đi vào cả lãnh thổ của chúng ta!” – Kadyrov nói trong một đoạn băng ghi âm dài 13 phút, có vẻ ám chỉ những cuộc pháo kích vào khu vực Belgorod của Nga vào cuối tuần qua mà chính quyền địa phương đổ lỗi cho Ukraine. Phía Ukraine bác bỏ.

Ông ta nhấn mạnh: “Chúng ta đã tuyên bố thiết quân luật ở các vùng lãnh thổ giáp Ukraine nhưng họ vẫn không ngại bắn phá. Và chúng ta đáp lại một cách yếu ớt!”. Tiếp theo, Kadyrov kêu gọi quân đội Nga hãy thẳng tay “quét sạch các thành phố Ukraine bất cứ khi nào một quả đạn bay về phía lãnh thổ Nga” và khuyên giới lãnh đạo Nga “không nên lo lắng về việc chọc giận phương Tây, vì tất cả những gì tồi tệ đã xảy ra rồi nên sẽ không còn tồi tệ hơn nữa!”. Kadyrov còn giễu cợt: “Châu Âu không có sức mạnh, không có thực lực. Họ sẽ làm gì, gửi những người LGBT (cộng đồng các giới tính khác) của họ đến đây?”.

The Guardian cũng đưa tin: “Sau khi Ukraine tái chiếm các vùng lãnh thổ ở khu vực Đông Bắc Kharkiv vào tháng trước, Kadyrov cho rằng quân đội đã phạm phải sai lầm và Putin có thể không nhận thức được những gì đang xảy ra trên chiến trường”. Lời chỉ trích của con diều hâu chiến tranh này đánh dấu bước chuyển hoàn toàn 180 độ so với chỉ hai tuần trước, khi sau nhiều tuần kêu gọi tấn công tàn bạo hơn vào kẻ thù, ông ta nói “rất hài lòng 100% với các cuộc không kích giết chết ít nhất 19 thường dân Ukraine”.

Sau những bình luận mới nhất của Kadyrov, các blogger ủng hộ Điện Kremlin đã hoan hô nhận xét của ông ta là “thẳng thắn” và dám từ bỏ lớp vỏ bọc “chiến dịch quân sự đặc biệt” ưa thích của Moscow để gọi thẳng đó là “chiến tranh”. Một kênh mạng xã hội phổ biến còn nói thẳng: “Chỉ Kadyrov mới thố lộ được điều mà những người yêu nước Nga muốn nghe ngay vào lúc này”.

Con diều hâu thứ hai

Những phát biểu thẳng thắn của Kadyrov về cuộc chiến hủy diệt Ukraine cũng phản ánh những lời kêu gọi của một con diều hâu khác, nhà tài phiệt Yevgeny Prigozhin, đồng minh của Putin trong cuộc chiến, người sáng lập Tập đoàn bán quân sự khét tiếng Wagner (Wagner Group). Prigozhin cũng cầm đầu chiến dịch tuyển mộ các tù nhân đang thụ án cho đội quân đánh thuê của mình. Ông ta công khai vị thế là người duy nhất có thể “giành chiến thắng trong cuộc chiến chết tiệt này” bằng “các phương pháp phi chính thống”.

Từ Tháng Tám, “Putin’s Chef” (Đầu bếp của Putin) – Yevgeny Prigozhin – đã đích thân đến tận các nhà tù của Nga để tuyển quân cho Wagner. Trong một động thái thể hiện mức độ lệ thuộc của Putin vào giới thượng lưu Nga, mới đây Prigozhin không hề do dự khi đưa những lời phàn nàn về cuộc chiến với nhà lãnh đạo Nga. Theo The Washington Post, Prigozhin đã gặp riêng Putin vào đầu Tháng Mười để nói lên sự bất đồng quan điểm khi tổn thất của Nga gia tăng trước cuộc phản công của Ukraine. Cuộc gặp gỡ này được xem là “khoảnh khắc bất đồng quan điểm hiếm hoi đối với Putin”.

Hai quan chức Mỹ giấu tên được The Post trích dẫn trong bài đăng ngày 25 Tháng Mười cho biết Prigozhin “đã trực tiếp đối đầu với Putin về những thất bại trên chiến trường” và tấn công cả vào các quan chức chịu trách nhiệm quân sự hàng đầu. “Cuộc gặp thẳng thắn của Prigozhin với Putin chỉ là dấu hiệu khởi đầu cho thấy sự bất mãn của ông ta” – một nguồn tin nói với The Post. Ngoài ra, Putin còn bị sức ép từ của sự phẫn nộ của công chúng đối với những hỗn loạn trong lệnh huy động nhập ngũ một phần; một động thái tuyệt vọng để bổ sung cho chiến trường nhưng bằng những binh sĩ không được huấn luyện đầy đủ đã làm dấy lên làn sóng phản đối và chỉ trích từ ngay cả những người ủng hộ mạnh mẽ chiến tranh.

The Washington Post: Yevgeny Prigozhin gặp riêng Putin vào đầu Tháng Mười để nói lên sự bất đồng quan điểm… (ảnh: Mikhail Svetlov/Getty Images)

Theo tờ The Post, các cuộc trao đổi của hai con diều hâu với Putin được xem là đủ quan trọng để đưa vào cuộc điểm tin hàng ngày cho Tổng thống Joe Biden. Theo báo cáo tình báo Mỹ, Prigozhin cho biết Bộ Quốc phòng Nga đang dựa quá nhiều vào lính đánh thuê Wagner trong khi không hỗ trợ đầy đủ cho họ. Nhưng trong tuyên bố do thư ký của mình gửi cho The Post, Prigozhin phủ nhận ông ta đã nói chuyện với Putin và khẳng định không ai có quyền chỉ trích quân đội Nga. “Đầu tiên, tôi không liên lạc cá nhân với Vladimir Putin gần đây hay trong tương lai gần. Tôi không chỉ trích việc quản lý các lực lượng vũ trang của Liên bang Nga trong cuộc xung đột ở Ukraine. Vì vậy, tôi không thể bình luận về bất cứ điều gì”.

The Daily Beast cho biết, các chuyên gia cho rằng cuộc gặp riêng là dấu hiệu cho thấy Prigozhin đủ thoải mái để thảo luận các vấn đề nhạy cảm với Putin và ảnh hưởng của ông ta đang ngày càng gia tăng khi quân Nga gặp khó khăn trên chiến trường. Fiona Hill, một cựu quan chức cấp cao của Toà Bạch Ốc, nhận định với The Post: “Những người như Prigozhin giờ đây nhìn thấy thời cơ để giành ưu thế. Điều này cho thấy hệ thống đang bị căng thẳng khi những kẻ cơ hội chủ nghĩa bắt đầu tận dụng thời thế để xiển dương bản thân mình”. Wagner Group có liên quan đến các vụ thảm sát tàn bạo ở các thành phố Ukraine như Bucha và bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh ở các quốc gia như Libya và Syria. Sau nhiều năm giữ im lặng về mối quan hệ với Wagner bất chấp chứng cứ và tin đồn, đầu tháng này Prigozhin thừa nhận ông ta chính là người thành lập đội quân đánh thuê này.