Các ứng cử viên Đảng Dân chủ trên khắp nước Mỹ đang tăng cường nỗ lực ngăn chặn điều có vẻ như là một đợt sóng của Đảng Cộng hòa đang hình thành mà có thể chiếm lấy hơn 20 ghế trong Hạ viện Hoa Kỳ và có thể là quyền kiểm soát cả hai viện của Quốc hội trong cuộc bầu cử giữa kì vào thứ Ba tuần sau, theo Reuters.
Hãng tin này cho biết viễn cảnh ảm đạm đang khiến một số nghị sĩ Dân chủ chỉ trích thông điệp tranh cử của đảng họ, vốn nhấn mạnh vào mối đe dọa phe Cộng hòa đề ra đối với quyền phá thai và nền dân chủ trong một năm mà cử tri nói rằng họ lo ngại nhất là về kinh tế và tội phạm bạo lực.
Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy cử tri bất mãn về giá tiêu dùng cao và đổ lỗi cho đảng cầm quyền, từ Tổng thống Joe Biden trở xuống. Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos được thực hiện từ ngày 31 tháng 10 đến ngày 1 tháng 11 cho thấy 69% người Mỹ tin rằng đất nước đang đi sai hướng, so với chỉ 18% người nói rằng đất nước đang đi đúng hướng.
Vài tháng trước, những nghị sĩ Dân chủ đương nhiệm vẫn còn nằm trong vùng tương đối an toàn. Nhưng sau khi phe Cộng hòa dốc tiền vào một loạt quảng cáo truyền hình đổ lỗi phe Dân chủ về “lạm phát cao ngất ngưỡng” và “thả những kẻ phạm tội bạo lực trở lại đường phố,” cử tri bắt đầu ngả theo Đảng Cộng hòa, giúp các ứng cử viên của đảng này thu hẹp khoảng cách.
“Chúng tôi đang chứng kiến rất nhiều cuộc đua được cho là không thể thắng được trở thành có thể thắng được,” Doug Heye, cựu giám đốc truyền thông của Ủy ban Đảng Cộng hòa Toàn quốc, nêu nhận định với Reuters.
Tại các sự kiện vận động tranh cử, các nghị sĩ Dân chủ thường nêu ra một loạt những chiến thắng lập pháp dưới thời Tổng thống Biden: các luật về cơ sở hạ tầng và khí hậu quy mô khổng lồ, cũng như các biện pháp để giảm chi phí thuốc kê đơn và thúc đẩy sản xuất chất bán dẫn trong nước. Một số người thậm chí còn chỉ trích phe cấp tiến trong nội bộ đảng mình để lấy lòng các cử tri có quan điểm độc lập.
Nhưng Rodell Mollineau, một chuyên viên tư vấn bên Dân chủ và cựu trợ lý lãnh đạo Thượng viện, nói các cử tri phẫn nộ về giá năng lượng và thực phẩm khó lòng xem những hành động đó tạo ra sự khác biệt trong cuộc sống hàng ngày của họ.
“Người ta không muốn nghe về thành tích của họ,” ông Mollineau nói với Reuters. “Họ không cảm nhận được trực tiếp lợi ích của những thành tích đó.”
Trong khi đó lạm phát leo thang, được phản ánh qua sự gia tăng vật giá gần như ở khắp mọi nơi, là lời nhắc nhở thường trực đối với những người đang chật vật mưu sinh.
Một cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew thực hiện từ ngày 10 tới 16 tháng 10 cho thấy 79% cử tri đã đăng kí bầu cử nói kinh tế là vấn đề rất quan trọng khi đưa ra quyết định bỏ phiếu cho ai trong các cuộc bầu cử Quốc hội, cao nhất trong số 18 vấn đề được hỏi trong cuộc khảo sát.
Ông Võ Huy Ngân, một cử tri gốc Việt 67 tuổi ở Franklin, bang Wisconsin, cho biết lạm phát đang gây áp lực to lớn lên công việc kinh doanh của ông. Là chủ một quán phở, ông nói lượng khách bây giờ đã quay trở lại như lúc trước dịch COVID-19 nhưng giá cả nguyên liệu “lên cao khủng khiếp” trong khi nhân công thì khan hiếm, khiến thu nhập của ông gần như không có lời.
“Có thể lá phiếu của tôi sẽ dành cho sự thay đổi,” ông nói, cho biết ông đang nghiêng về phía ứng cử viên Đảng Cộng hòa trong cuộc đua vào ghế thống đốc. “Sự thay đổi có thể làm tốt cho tiểu bang mình. Tôi thấy vậy. Cái mới lúc nào cũng làm cho mình cảm thấy hứng thú hơn là cái cũ, cái cũ mà lề mề thì kẹt lắm.”
Đối với những cử tri trẻ hơn thì cuộc bầu cử lần này là cơ hội cho nhiều người lên tiếng về những vấn đề mà họ xem là căn cơ cần được giải quyết.
Alex Le, 25 tuổi, sinh viên ngành y tại Houston, bang Texas, nói vấn đề quan trọng nhất với anh là y tế và mở rộng Medicaid, một chương trình phúc lợi của chính phủ cấp liên bang và cấp tiểu bang giúp hỗ trợ chi phí y tế cho những người thu nhập thấp.
“Texas có tỉ lệ người không có bảo hiểm cao hơn hầu hết các bang, và dịch COVID-19 đã làm hiển hiện những sự chênh lệch về y tế,” anh nói.” Nhiều người, đặc biệt là những người trong cộng đồng người Việt Nam, chật vật để tiếp cận được dịch vụ y tế giá cả phải chăng. Mở rộng Medicaid nên là ưu tiên cho các nhà lập pháp tương lai.”
Anh nói anh tin rằng các nhà lập pháp Đảng Dân chủ có nhiều phần chắc sẽ tranh đấu vì vấn đề này.
Trong cuộc bầu cử giữa kì năm 2018, dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, y tế là vấn đề hàng đầu và phe Dân chủ thắng thế nhờ vận động ráo riết về vấn đề này. Cuộc khảo sát của Pew cho thấy y tế đứng ở vị trí thứ tư trong số 18 vấn đề được quan tâm nhiều nhất trong cuộc bầu cử giữa kì năm nay.
Với ưu thế đang nghiêng về phe Cộng hòa, phe Dân chủ vẫn đang ráo riết vận động hi vọng hạn chế được phần nào những tổn thất của mình. Nhưng viễn cảnh xấu nhất không phải là không có nguy cơ xảy ra khi phe Cộng hòa lấn sâu vào những địa hạt vốn ủng hộ phe Dân chủ từ nhiều thập niên qua.
“Người Mỹ nhìn chung đang rất bất mãn,” chuyên viên tư vấn Mollineau nói, “và họ sẽ trừng phạt những người đang cầm trịch.”
(VOA)
