Jeffrey Mount, thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Nước (Water Policy Center) thuộc Viện Chính sách Công của California (Public Policy Institute of California), cho biết: “Không có sự trung tính về nước ở California. Khi thì cực kỳ ẩm ướt, lúc cực kỳ khô ráo”. Theo nhà khí hậu học Michael Anderson, sáu cơn bão mạnh được tăng cường bởi các dòng sông khí quyển (atmospheric rivers) tấn công California kể từ ngày Giáng sinh. Ít nhất 17 người thiệt mạng khi đất lở tràn xuống đường và hàng trăm ngàn người mất điện vài ngày.
Nhưng bất chấp lượng mưa như trút, chính quyền tiểu bang vẫn chuẩn bị cho khả năng hạn hán sẽ nặng hơn vào mùa hè này ở nhiều khu vực. Karla Nemeth, giám đốc Sở Tài nguyên Nước (Department of Water Resources), cho biết: “California đang chịu đựng hai vấn nạn song song, vừa khẩn cấp hạn hán vừa khẩn cấp lũ lụt do tác động của biến đổi khí hậu”.
Hiện California tìm cách cân bằng giữa các ưu tiên, nơi thì cố gắng tích trữ càng nhiều nước càng tốt trong các hồ chứa cho mùa hè nóng hơn, khô hơn; nơi buộc phải xả một ít nước mưa mới gom được vì lo lũ lụt có thể đến nữa. Mưa lớn kéo dài nhiều tuần vẫn chưa làm đầy các hồ chứa lớn nhất của tiểu bang, điều này cho thấy hạn hán đã làm cạn kiệt nguồn cung cấp nước nghiêm trọng như thế nào.
Nhìn chung, phần lớn lượng mưa trong các cơn bão sông khí quyển không được lưu trữ để sử dụng vào mùa hè. California không chỉ chứng kiến chu kỳ hạn hán mỗi lần kéo dài hàng vài năm mà còn bởi mùa khô hàng năm, từ Tháng Năm đến Tháng Chín. Thời điểm có nhu cầu cao nhất về nước (cuối mùa xuân và mùa hè) xảy ra đúng lúc thiên nhiên cung cấp rất ít lượng mưa cho tiểu bang.
Điều đó khiến các hồ chứa (trong nước ngầm, băng tuyết và hệ thống đập) phải làm sao lấp đầy theo mùa mới để phòng khi hạn hán kéo dài. California sẽ chỉ là một cái vỏ khô nếu không có nước trên trời rơi xuống. Cuộc sống sẽ không thể tồn tại ở đây.
Sự quan trọng của các hồ chứa
Trong một năm bình thường, băng tuyết cung cấp đến 1/3 nguồn nước cần thiết cho California. Nước ngầm thường chiếm khoảng 40% đến 60% nguồn cung, tùy thuộc vào mức khô hạn. California trông cậy vào một hệ thống dự phòng gồm khoảng 1,400 hồ chứa trên bề mặt nhân tạo và hàng ngàn dặm đê để quản lý nước bề mặt. Khoảng hai chục hồ chứa lớn chứa hơn 50% tổng lượng nước lưu trữ của toàn tiểu bang. Các hồ chứa được thiết kế không chỉ trữ nước mà còn để quản lý dòng chảy trong thời gian mưa lớn hoặc tuyết tan để các cộng đồng ở hạ lưu không bị ngập lụt.
Biến đổi khí hậu đã làm gia tăng kiểu thời tiết ẩm ướt và khô hạn đan xen. “Từ một thập niên qua, thời tiết ấm áp hơn, có ít lớp băng tuyết hơn và tuyết tan nhanh hơn. Nước cũng bốc hơi nhiều hơn ở các lưu vực sông” – Jay Lund, phó giám đốc khoa học đầu nguồn tại Đại học California, Davis nhận xét.
Theo nghiên cứu được công bố trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (National Academy of Sciences-NAS), sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra đã làm tăng nguy cơ và sự nghiêm trọng của hạn hán, dẫn đến thiếu nước, nguy cơ cháy rừng cao hơn và dòng chảy thấp gây nguy hiểm cho động vật hoang dã.
Bầu không khí ấm hơn cũng làm cho các cơn bão sông khí quyển, chịu trách nhiệm 50% lượng mưa ở một số vùng của California, mang theo nhiều nước hơn. Marty Ralph thuộc Viện Hải dương học Scripps (Scripps Institution of Oceanography) cho biết: “Bão ngày càng lớn hơn và kéo dài hơn khi tấn công một địa điểm. Lũ lụt ở các bang miền Tây là do kiểu bão thay đổi đã làm tăng mức độ thiệt hại của lũ lụt”.
Không thể xây các hồ chứa mới
Phần lớn cơ sở hạ tầng hồ chứa của California được thiết kế từ nhiều thập niên trước, lúc biến đổi khí hậu chưa được quan tâm và dự báo thời tiết kém hiệu quả. Một số xuống cấp nghiêm trọng. Tính đến mùa xuân năm ngoái, các thanh tra đập của tiểu bang đã đánh giá 112 đập ở California là “không đạt đủ các yêu cầu”.
Điều đó có nghĩa là 41 hồ chứa bị giảm công suất thiết kế. Theo chiến lược cấp nước của tiểu bang, thực trạng này đã khiến California bị thất thoát khoảng 350,000 acre-feet nước mỗi năm. Mùa đông ấm lên khiến băng tuyết trở nên đáng sợ. Nếu lượng khí thải nhà kính toàn cầu không giảm, khu vực núi non Sierra Nevada có thể trải qua những mùa đông không có tuyết vào cuối thập niên 2040. Điều đó có nghĩa, hơn một nửa lượng tuyết của lưu vực núi biến mất trong 5 năm liên tiếp. Trong khi đó, tiểu bang vẫn phải tiếp tục khắc phục tình trạng thâm hụt nước ngầm.
Điều đó đang bắt đầu thay đổi. Một cách tiếp cận mới, được gọi là Vận hành hồ chứa dựa trên thông tin dự báo (Forecast-Informed Reservoir Operations), cho phép người vận hành đập sử dụng mọi công cụ thời tiết cần thiết để giúp xác định lượng nước tiết kiệm hoặc xả ra. NBC News cho biết.
(SGN)
