Biểu tình khắp Israel, Netanyahu đình hoãn cải tổ tư pháp

Thủ tướng Israel tuyên bố ông muốn “tránh nội chiến” bằng cách dành thời gian để tìm kiếm một thỏa hiệp với các đối thủ chính trị.

Trong buổi phát thanh trên hệ thống truyền hình toàn quốc, ông Netanyahu, người trước đó bác bỏ những lời kêu gọi trì hoãn dự luật, đã có giọng điệu hòa giải hơn so với những lần tuyên bố gần đây. 

Ông Netanyahu thừa nhận dân chúng Israel đang chứng kiến một sự chia rẽ sâu rộng và phải quyết định tạm dừng “để ngăn chặn sự rạn nứt quốc gia.”

“Khi có cơ hội tránh nội chiến thông qua đối thoại, với tư cách là thủ tướng tôi sẽ dành thời gian cho đối thoại,” Thủ Tướng Netanyahu khẳng định và hứa rằng sẽ đạt được “sự đồng thuận rộng rãi” trong phiên họp mùa Hè của quốc hội, bắt đầu vào ngày 30 Tháng Tư.

Thông báo trì hoãn này dường như làm dịu đi các căng thẳng đã gây ra ba tháng bất ổn tại Israel.

Ông Benjamin Netanyahu, thủ tướng Israel. (Hình: Amir Levy/Getty Images)

Kế hoạch cải tổ tư pháp này hoàn toàn thất bại trong việc giải quyết các vấn đề cơ bản mà chỉ càng làm trầm trọng tình trạng chia rẽ, và khiến các nhóm chống đối chính phủ gia tăng nỗ lực phản đối.

Ông Netanyahu phải lùi bước sau khi hàng chục ngàn người Israel biểu tình bên ngoài quốc hội, và liên đoàn lao động lớn nhất của đất nước đã phát động một cuộc đình công trên toàn quốc, một sự leo thang mạnh mẽ của phong trào phản đối của dân chúng nhằm chống lại kế hoạch cải cách tư pháp.

Thủ tướng Israel và các đồng minh tôn giáo và theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan của ông đã đưa ra kế hoạch cải tổ tư pháp vào Tháng Giêng chỉ vài ngày sau khi thành lập một chính phủ thiên hữu nhất trong lịch sử nước này.

Kế hoạch cải cách tư pháp này đẩy Israel vào cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong nhiều thập niên. 

Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà kinh tế hàng đầu và cựu giám đốc an ninh đều phản đối cho rằng kế hoạch này đẩy đất nước tới một chế độ chuyên quyền. 

Người biểu tình tụ tập trước toà nhà quốc hội ở Jerusalem. (Hình: Amir Levy/Getty Images)

Các phi công chiến đấu và quân nhân trừ bị đe dọa không thi hành quân dịch, và đồng shekel, đơn vị tiền tệ Israel, bị mất giá.

Kế hoạch này sẽ trao cho ông Netanyahu, người hiện đang bị xét xử về tội tham nhũng, và các đồng minh có tiếng nói cuối cùng trong việc bổ nhiệm các thẩm phán. 

Đồng thời việc cải tổ tư pháp này cũng sẽ trao cho quốc hội, vốn do các đồng minh của thủ tướng kiểm soát, có quyền lật ngược các quyết định của Tối Cao Pháp Viện và hạn chế việc đánh giá luật của tòa án.

Thủ Tướng Netanyahu lập luận rằng cuộc cải tổ là cần thiết để kiềm chế một hệ thống toà cấp tiến và một sự can thiệp quá mức từ các thẩm phán không được bầu chọn. 

Nhưng các đối thủ cho rằng cải cách như thế sẽ làm hỏng nguyên tắc kiểm tra và cân bằng quyền lực của đất nước vì quá tập trung quyền lực vào tay các đồng minh của ông Netanyahu. Đồng thời đưa đến tình trạng mâu thuẫn quyền lợi khi chính ông Netanyahu là một người đang bị truy tố hình sự. (MPL) [kn]