Ông Tô Lâm, tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam (CSVN), chính thức cầm quyền vào ngày 3 Tháng Tám, 2024, đến nay vừa tròn một năm.
Dù trước đó, ông có thời gian ngồi ghế chủ tịch nước Việt Nam thay cho ông Võ Văn Thưởng mắc lỗi phải từ chức, nhưng chủ tịch nước chỉ là chức vụ hữu danh vô thực, ông Lâm chỉ ngồi vào đó thời gian ngắn (từ 22 Tháng Năm đến 21 Tháng Mười, 2024) nên không có dấu ấn gì đáng kể; ông chỉ thực sự tỏ rõ uy quyền sau khi lên thay ông Nguyễn Phú Trọng đứng đầu đảng CSVN.
Vậy trong một năm qua, ông Tô Lâm đã làm được gì và có nên kỳ vọng ông sẽ đem lại “kỷ nguyên mới” cho Việt Nam?
Trước tiên, có thể thấy ông Tô Lâm là người có khiếu “mị dân.” Ông nói những lời mà những kẻ tiền nhiệm của ông không dám nói, chẳng hạn như ca tụng sự phát triển kinh tế của Việt Nam Cộng Hòa đến mức “người Singapore mơ ước sang Chợ Rẫy chữa bệnh;” ông nói thẳng “xuất cảng công nghệ của Việt Nam chỉ là mồ hôi và ô nhiễm môi trường;” ông cho rằng “Con đường phát triển của Việt Nam không thể tách rời xu thế chung của thế giới và nền văn minh nhân loại,” và hứa hẹn dưới quyền cai trị của ông, đất nước sẽ bước vào một “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” (!)
Những người có suy nghĩ độc lập, có tinh thần phê phán nhìn thấy những phát biểu đao to búa lớn của ông Tô Lâm chỉ là những chiêu trò tuyên truyền giẻ rách và quen thuộc nhưng với số đông dân chúng bị bưng bít thông tin, thì đây là khẩu khí của một nhà lãnh đạo có thể làm thay đổi vận mệnh của đất nước, của gia đình và cá nhân họ.
Ngay cả một số người được coi là “trí thức,” “nhà đấu tranh dân chủ” ở trong nước cũng bị lời lẽ của ông ta mê hoặc để rồi tôn vinh ông như một “minh quân” có thể khởi xướng một cuộc “đổi mới” thứ hai đưa Việt Nam ra khỏi vòng kiềm tỏa của Trung Quốc, phát triển kinh tế tư nhân để “kiến quốc!”
Cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu có câu nói để đời “Đừng nghe những gì Cộng Sản nói mà hãy nhìn những gì Cộng Sản làm…”
Củng cố quyền lực
Cũng như tất cả các nhà lãnh đạo khác, khi ngồi vào chiếc ghế quyền lực nhất của quốc gia, việc đầu tiên của ông Lâm là củng cố quyền lực bằng cách đưa người của mình vào các chức vụ quan trọng nhất. Là nhà độc tài, xây dựng sự nghiệp trong nghề công an-an ninh, ông Lâm đã không chọn người có trình độ tri thức, có tài kinh bang tế thế mà chỉ chọn người trung thành với cá nhân ông, qua hai “tiêu chuẩn:” cùng ngành công an và cùng quê Hưng Yên với ông.
Chọn công an bởi vì đó là chỗ dựa vững chắc nhất cho quyền lực của ông, cũng là vũ khí bất bại để ông triệt tiêu các thế lực đối lập trong đảng và ngoài xã hội; chọn người “đồng hương” vì đó đã trở thành một nếp nghĩ, nếp sinh hoạt cố cựu của quan chức “một người làm quan cả họ được nhờ.”
Và thế là hàng loạt tướng lĩnh công an quê Hưng Yên được đề bạt thần tốc: Lương Tam Quang và Nguyễn Duy Ngọc – hai thứ trưởng Bộ Công An, vừa là đồng hương vừa là tay chân đắc lực của ông Lâm – được bổ sung vào Bộ Chính Trị, cơ quan đầu não của đảng CSVN nắm vận mệnh của cả dân tộc.
Ông Quang được bố trí bộ trưởng Bộ Công An (trước khi ông ta vào Bộ Chính Trị, trái với thông lệ của đảng), còn ông Ngọc được bố trí làm trưởng Ủy Ban Kiểm Tra Trung Ương, cơ quan chịu trách nhiệm điều tra, xem xét kỷ luật các quan chức cao cấp của đảng và chính phủ.
Ủy Ban Kiểm Tra Trung Ương cùng với Bộ Công An là hai vũ khí mạnh nhất trong cuộc đấu đá, tranh giành quyền lực triền miên trên thượng tầng quyền lực Việt Nam; khi hai cơ quan có quyền sinh sát này đã nằm trong tay những “đệ tử ruột” như Quang và Ngọc, ông Tô Lâm hoàn toàn có thể yên tâm để tính những nước cờ mới mà không sợ bị phe đối lập đâm sau lưng như ông đã từng đâm các đồng chí cũ của ông.
“Sắp xếp tỉnh thành” để làm gì?
Theo lịch trình, đảng CSVN sẽ tổ chức đại hội toàn quốc, đại hội 14, vào đầu hoặc giữa năm 2026 để các đại biểu bầu lại một Bộ Chính Trị mới, một Ban Chấp Hành Trung Ương mới. Mối lo của ông Tô Lâm là làm thế nào bảo đảm các đại biểu dự đại hội – được các đảng bộ cấp ngành và tỉnh, thành phố cử ra – sẽ trung thành với ông, sẽ bầu ông và các đệ tử của ông, mà không trở mặt khi cầm lá phiếu trong tay.
Ở đây, ông Tô Lâm đã đi một nước cờ táo bạo, chưa từng có tiền lệ: sáp nhập các tỉnh thành, xóa cấp quận/huyện, thay đổi địa giới hành chính từ 63 tỉnh thành còn 34 tỉnh thành.
Truyền thông trong nước, dưới cây gậy chỉ đạo của Ban Tuyên Giáo đảng CSVN, đồng thanh ca ngợi một cách lố bịch rằng đây là công cuộc “sắp xếp lại giang sơn” bất chấp thực tế cuộc sáp nhập đang gây vô vàn khó khăn và tốn kém cho cán bộ và nhân dân cả nước; vô số tên làng tên đất gắn bó với người dân qua nhiều biến đổi thăng trầm của lịch sử bỗng chốc bị xóa sạch, xóa luôn cả truyền thống và ký ức của dân tộc.
Cuộc sáp nhập bắt đầu từ một bài viết có tiêu đề “Tinh – Gọn – Mạnh – Hiệu năng – Hiệu lực – Hiệu quả” đăng báo ngày 5 Tháng Mười Một, 2024 của ông Tô Lâm về xây dựng hệ thống chính trị. Ông Tô Lâm nói đây là chiến lược cải cách hành chính, làm tinh gọn bộ máy để tiết kiệm ngân sách, “đưa Việt Nam vào kỷ nguyên vươn mình.” Nhưng, có lẽ lý do thật sự đằng sau chiến dịch cấp tốc này là thay đổi hoàn toàn đội ngũ “lãnh đạo chủ chốt” của địa phương, chuẩn bị cho đại hội 14. Mỗi tỉnh thành thường có bốn chức vụ chủ chốt, được “bầu” lên (bí thư, phó bí thư, chủ tịch ủy ban nhân dân và chủ tịch hội đồng nhân dân) mà người nắm các chức vụ này cũng là những người có cơ may trở thành đại biểu tham dự đại hội 14.
Khi số tỉnh thành bị giảm gần một nửa thì số lãnh đạo chủ chốt cũng giảm tương ứng. Nhưng quan trọng hơn là lãnh đạo 34 tỉnh thành mới hình thành sẽ không do đảng bộ địa phương bầu lên mà do trung ương chỉ định, bổ nhiệm. Trung ương ở đây là ông Tô Lâm và bộ sậu của ông ta, nên không ngạc nhiên khi thấy danh sách các “lãnh đạo chủ chốt mới” hầu hết là người của ngành công an hoặc thân cận với ông Tô Lâm.
Ông Lâm còn cẩn thận đưa vào ghế trưởng Ban Tổ Chức Trung Ương – cơ quan của đảng chuyên sắp xếp, đề bạt cán bộ cao cấp – ông Lê Minh Hưng, một người không cùng quê Hưng Yên nhưng là con trai của ông Lê Minh Hương, cố bộ trưởng Bộ Nội Vụ, người đã dìu dắt ông Tô Lâm thăng tiến từ khi ông ta mới chỉ là một phó trưởng phòng thuộc Tổng Cục An Ninh Bộ Nội Vụ. Ban Tổ Chức Trung Ương sẽ sắp xếp để đưa người của ông Lâm vào các chức vụ “lãnh đạo chủ chốt” các tỉnh thành, bảo đảm để đại hội 14 diễn ra đúng ý định của ông ta.
Độc tài không thể kiến quốc
Có thể khẳng định, công việc chính của ông Tô Lâm trong một năm qua, với tư cách nhà lãnh đạo cao nhất của đảng CSVN, là thâu tóm và củng cố quyền lực. Không chỉ trong đảng CSVN, ông Tô Lâm còn kiểm soát toàn bộ xã hội qua guồng máy công an khổng lồ xuống tận các thôn xóm, theo dõi toàn bộ cuộc sống của người dân, và thủ tiêu mọi yếu tố phản kháng từ trong trứng nước.
Mới đây, Bộ Công An đã thâu tóm công ty viễn thông FPT Telecom sau khi đã giành công ty viễn thông MobiFone từ tay Bộ Tài Chính… nhằm gia tăng kiểm soát mạng Internet và hoạt động của người dân trên mạng. Đừng ngạc nhiên tại sao gần đây ngày nào cũng có người bị bắt lên đồn công an chỉ vì vài lời bình phẩm vô thưởng vô phạt trên Facebook, TikTok. Có thể nói Việt Nam bây giờ là nước Nga của ông Vladimir Putin, tổng thống, thu nhỏ, chỉ thiếu chiến tranh xâm lược và vũ khí nguyên tử.
Nhiều người hy vọng, với quyền lực tập trung trong tay, ông Tô Lâm sẽ có điều kiện để “kiến quốc” (!) Có người dẫn tấm gương thành công của ông Lý Quang Diệu ở Singapore, ông Park Chung-hee ở Nam Hàn để biện minh rằng “tập trung quyền lực” là điều kiện dẫn tới thịnh vượng, cổ vũ cho chế độ độc tài công an trị của ông Tô Lâm, kêu gọi người dân bớt đi đòi hỏi các quyền tự do cá nhân để đặt mình vào khuôn khổ, tập trung cho kiến quốc!!! Họ không thấy và không hiểu, chính dân chủ mới đem lại cơ hội để thăng tiến, tập quyền như ông Tô Lâm đang làm chỉ đẩy đất nước lún sâu hơn vào suy thoái, không chỉ về kinh tế mà cả chính trị và đạo đức.
Khác với Singapore và Nam Hàn, tập quyền ở Việt Nam là độc tài đảng trị, một nhóm người tự cho mình toàn quyền sinh sát trong khi đại bộ phận dân chúng bị gạt ra bên ngoài chính trị, không có quyền gì, kể cả quyền lên tiếng nói. Thể chế độc tài đó là nguồn gốc, là môi trường của tham nhũng, lạm quyền và những tệ nạn ngăn chặn con đường kiến quốc. Không có tam quyền phân lập, không báo chí độc lập, không xã hội dân sự đối trọng – tập quyền chỉ là dọn đường cho đàn áp, cho tra tấn, cho tước đoạt phẩm giá con người.
Trong một năm cầm quyền, ông Tô Lâm đã hoàn thành bộ máy công an trị, lấy kiểm soát và đàn áp làm công cụ trị quốc. Núp dưới chiêu bài “cải cách,” “kỷ nguyên mới,” ông ta đã đánh tan mọi ảo tưởng về nhân quyền, dân chủ, tiến bộ vậy mà có người vẫn còn tin!
(SGN)